Histerosalpingografi (HSG), rahim içi ve fallop tüplerini değerlendirmek amacıyla yapılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, rahim içerisine ve tüplere özel bir kontrast madde verilerek röntgen çekilmesiyle gerçekleştirilir. HSG rahim filmi, rahim içi ve tüplerde oluşabilecek problemleri tespit etmek için kullanılır ve genellikle kısırlık problemi yaşayan kadınlarda tercih edilir.

HSG rahim filmi, adet kanamasının bitiminden sonraki birkaç gün içinde yapılmalıdır. Adet kanaması sırasında uygulandığında bazı komplikasyonlara yol açabilir. Örneğin, rahim içerisine verilen kontrast madde, adet kanıyla birlikte karın boşluğuna geçebilir ve bu durum istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Ayrıca, gebelik riski bulunduğundan, HSG rahim filmi mutlaka adet kanaması tamamen bittikten sonra çekilmelidir. Adet dönemi sonrasında 10-15 günlük bir bekleme süresi, olası bir gebelik riskini azaltmak amacıyla önemlidir.

HSG rahim filmi genellikle anestezi gerektirmeyen bir işlemdir. Ancak bazı durumlarda anestezi gerekebilir. Bu olasılığa karşı, HSG çekiminden önceki 6 saat boyunca hastanın bir şey yiyip içmemesi önerilir. Ayrıca, işlemden yarım saat önce doktor tarafından ağrı kesici ilaç önerilebilir. Bu ilaç, hastanın işlem sırasında ağrı hissetmemesi amacıyla verilir.

HSG rahim filmi genellikle kısırlık problemlerini değerlendirmek amacıyla kullanılır. Günümüzde teknolojik imkanların artmasına rağmen, rahim içi ve tüpleri en iyi şekilde görüntüleyen yöntem HSG rahim filmi olarak kabul edilmektedir.

HSG rahim filmi çekimi için hasta röntgen masasına yatırılır ve jinekolojik muayene pozisyonu aldırılır. İşlem, jinekoloji uzmanı ve röntgen teknisyeni tarafından gerçekleştirilir. Hastaya özel bir durum söz konusu değilse, genellikle anestezi uygulanmaz. Ancak vajinal muayene sırasında bile korkusunu yenemeyen hastalar için anestezi gerekebilir.

Görüntüleme için pozisyon alan hastaya spekulum adı verilen bir alet yerleştirilir. Daha sonra rahim ağzı özel sıvılarla temizlenir ve hijyen sağlanır. Rahim ağzına kanül adı verilen bir alet yerleştirilir ve bu alet sayesinde rahim içerisine kontrast madde enjekte edilir. Enjekte edilen madde, tüpler ve karın boşluğuna kadar ilerler. Bu aşamada hasta hafif bir ağrı hissedebilir.

Kontrast madde rahim içerisine ulaştığında, karın bölgesi röntgenlenir. Skopi adı verilen bir cihaz aracılığıyla monitörden kontrast maddenin ilerleyişi izlenir. Röntgen çekimi tamamlandıktan sonra rahim ağzına yerleştirilen aletler teker teker çıkarılır. Bir süre bekledikten sonra tekrar karın filmi çekilir. HSG rahim filmi yaklaşık 10 dakika içinde tamamlanan bir yöntemdir.

HSG sonuçları, işlem tamamlandıktan yaklaşık 15-20 dakika sonra hazır olur. Röntgen filmleri siyah kağıtlara basılır ve basım işlemi oldukça hızlıdır. Röntgenler radyoloji uzmanı tarafından incelenir ve rapor yazılır. Rapor hazırlama süresi, HSG'nin uygulandığı kuruluşa göre değişebilir. Rapor hazırlandıktan sonra hasta, raporu jinekoloji uzmanına gösterir ve uzman, sonuçlar hakkında gerekli bilgileri verir.

HSG rahim filmi sonrasında enfeksiyon ve alerjik reaksiyonlar gelişebilir, ancak bu yan etkiler oldukça nadirdir. Bu nedenle genellikle antibiyotik tedavisi gerektiren bir durum söz konusu değildir. Eğer mitral kapak hastalığı gibi bir durum tespit edilmişse, olası enfeksiyonu önlemek amacıyla HSG’den 1 gün önce başlanarak 4 gün süreyle antibiyotik tedavisi uygulanabilir.